“Quản trị rủi ro: 6 quy trình xây dựng nền tảng an toàn và bền vững”

Trong bài viết hôm nay, Ontax sẽ khám phá các khía cạnh cốt lõi của quản trị rủi ro và những bước cơ bản để xây dựng một chương trình quản trị rủi ro hiệu quả. Hãy cùng nhau khám phá thế giới rủi ro và cơ hội, và tìm hiểu cách quản trị rủi ro có thể trở thành một công cụ quan trọng giúp hoạch định và bảo vệ thành công cho doanh nghiệp.

Hình 1: Quản lý rủi ro vfa xây dựng nền tảng

Rủi ro là gì?

Rủi ro được hiểu là nguy cơ xảy ra một sự kiện không chắc chắn hoặc không lường trước, có thể làm tổn hại hoặc tác động đến mục tiêu, dự án, công việc, tổ chức hoặc cá nhân. Rủi ro luôn đi kèm với không chắc chắn và có thể có tác động bất lợi đối với mục tiêu hoặc có thể tạo cơ hội và tác động tích cực nếu được quản lý một cách phù hợp.

Rủi ro tài chính bao gồm nhiều khía cạnh và có nguồn gốc từ nhiều yếu tố khác nhau. Ví dụ, rủi ro đầu tư tài chính bao gồm rủi ro mất vốn, rủi ro tổn thất do biến động thị trường chứng khoán hoặc rủi ro không thể đòi được tiền.

Tìm hiểu thêm: 3 nguyên nhân gây ra rủi ro thuế cho doanh nghiệp.

Quản trị rủi ro là gì?

Căn cứ Điều 3 Thông tư 70/2022/TT-BTC quy định về quản trị rủi ro

Quản trị rủi ro (Risk Management) là việc phân tích, đánh giá, quản lý và kiểm soát rủi ro trong một tổ chức hoặc doanh nghiệp. Nó bao gồm việc đưa ra các hành động khôn ngoan và hợp lý nhằm ứng phó với các tình huống không chắc chắn và tiềm ẩn rủi ro làm tổn hại đến mục tiêu và hoạt động của tổ chức.

Quản trị rủi ro đòi hỏi phải đánh giá các rủi ro tiềm tàng, phân tích các rủi ro và hiểu được tác động của rủi ro đến tổ chức. Sau đó, các biện pháp ngăn ngừa và giảm thiểu rủi ro được xây dựng và thực hiện nhằm giảm thiểu tác động của rủi ro và bảo tồn vốn, tài sản và uy tín của tổ chức.

Tầm quan trọng của quản trị rủi ro

1. Bảo vệ tài sản và nguồn lực: Quản lý rủi ro giúp tổ chức bảo vệ tài sản và nguồn lực quan trọng của tổ chức trước các mối nguy hiểm và thiệt hại tiềm tàng. Bằng việc xác định, đánh giá và quản lý các rủi ro, tổ chức có thể đưa ra các giải pháp ngăn ngừa và hạn chế rủi ro, giúp bảo vệ tài sản và duy trì sự ổn định tài chính.
2. Đảm bảo môi trường ổn định và bền vững: Quản lý rủi ro cho phép tổ chức ứng phó với sự biến động không ổn định trong môi trường kinh doanh. Bằng việc thiết lập kế hoạch quản lý rủi ro và thực hiện các biện pháp phòng ngừa, tổ chức có thể tạo ra một môi trường ổn định và bền vững, giảm thiểu được những ảnh hưởng tiêu cực nghiêm trọng từ rủi ro.
3. Tạo lợi thế cạnh tranh: Quản lý rủi ro có thể đem lại lợi thế cạnh tranh cho tổ chức. Bằng cách hiểu và quản trị tốt rủi ro, tổ chức có thể tận dụng cơ hội và đưa ra những hành động phù hợp nhằm thu lại lợi nhuận cao nhất từ các trường hợp không chắc chắn. Điều này giúp tổ chức dễ dàng thích ứng với môi trường kinh doanh mới và tạo ra sự khác biệt so với các đối thủ cạnh tranh.
4. Đáp ứng yêu cầu pháp lý và quy định: Kiểm soát rủi ro cho phép tổ chức đáp ứng các yêu cầu pháp lý và quy định liên quan đến việc quản lý rủi ro. Việc thiếu sót trong việc quản lý rủi ro có thể gây ra các hậu quả pháp lý nghiêm trọng, bao gồm hình phạt, tổn hại danh dự và xói mòn lòng tin đối với khách hàng và cổ đông.
5. Tăng khả năng định hướng và ra quyết định: Quản trị rủi ro cung cấp thông tin và đánh giá toàn diện về các rủi ro tiềm tàng và ảnh hưởng của chúng đến tổ chức. Điều này giúp cho quá trình định hướng và ra quyết định trở nên minh bạch và có cơ sở, qua đó tăng khả năng thành công và hạn chế rủi ro không cần thiết.

Những lợi ích và thách thức của quản trị rủi ro

Lợi ích của quản trị rủi ro:

1. Bảo vệ tài sản và giảm thiểu thiệt hại: Quản trị rủi ro giúp tổ chức bảo vệ tài sản và giảm thiểu thiệt hại tiềm tàng từ các rủi ro. Bằng cách xác định và đánh giá rủi ro, tổ chức có thể đưa ra các biện pháp ngăn ngừa và giảm thiểu ảnh hưởng tiềm năng, từ đó bảo vệ tài sản và duy trì sự ổn định tài chính.
2. Tăng cường năng lực định hướng và ra quyết định: Quản trị rủi ro cung cấp thông tin và đánh giá về các rủi ro tiềm tàng và ảnh hưởng của chúng. Quản trị rủi ro cung cấp cơ sở thông tin để đánh giá các rủi ro và đưa ra quyết định đúng đắn nhằm tối đa hoá lợi nhuận và hạn chế rủi ro.
3. Tạo lợi thế cạnh tranh: Quản lý rủi ro giúp tổ chức tạo ra lợi thế cạnh tranh. Bằng cách thấu hiểu và quản trị tốt rủi ro, tổ chức có thể tận dụng thời cơ và đưa ra những quyết định đúng đắn nhằm thu về lợi nhuận cao nhất từ sự không chắc chắn.
4. Tuân thủ pháp lý và quy định: Kiểm soát rủi ro giúp tổ chức tuân thủ yêu cầu pháp lý và quy định liên quan đến quản lý rủi ro. Việc tuân thủ đúng quy định giúp giảm thiểu các hậu quả pháp lý nghiêm trọng, duy trì uy tín và lòng tin của khách hàng và đối tác.
5. Tăng sự nhạy bén và đáp ứng nhanh chóng: Quản trị rủi ro giúp tổ chức trở nên nhạy bén và đáp ứng nhanh chóng trước biến động và rủi ro. Bằng việc thu thập và phân tích các dấu hiệu rủi ro, tổ chức có thể phát hiện kịp thời các rủi ro tiềm tàng và đưa ra phản ứng thích hợp nhằm hạn chế ảnh hưởng tiêu cực.

Hình 3: Những lợi ích và thách thức

Thách thức của quản trị rủi ro:

1. Đánh giá rủi ro chính xác: Đánh giá rủi ro là một thách thức quan trọng đối với quản lý rủi ro. Đôi khi khó khăn trong việc thu thập đầy đủ dữ liệu và định lượng rủi ro có thể dẫn đến việc không chính xác trong quá trình đánh giá. Điều này có thể gây ra việc đánh giá rủi ro sai lệch và dẫn đến các quyết định không chính xác.
2. Chi phí và nguồn lực: Quản trị rủi ro đòi hỏi sự đầu tư cả nguồn lực và tài chính. Xây dựng và duy trì các công cụ, quy trình và phương pháp quản trị rủi ro tốn kém cả về công sức và tiền bạc. Điều này có thể làm gia tăng sức ép tài chính cho tổ chức, đặc biệt là đối với các tổ chức nhỏ và trung bình.
3. Khó khăn trong việc ứng phó với rủi ro không chắc chắn: Một số rủi ro khó dự báo hoặc định lượng không chính xác. Đối mặt với những rủi ro không chắc chắn này, quản lý rủi ro có thể gặp khó khăn trong việc đề ra các giải pháp dự phòng và ứng phó phù hợp.
4. Thay đổi nhanh chóng trong môi trường kinh doanh: Môi trường kinh doanh thay đổi nhanh chóng và không chắc chắn, đặt ra thách thức cho quản trị rủi ro. Các rủi ro mới xuất hiện và các rủi ro hiện có. 

Quy trình quản trị rủi ro hiệu quản

1. Xác định và phân loại rủi ro:

Đầu tiên, tổ chức cần xác định và liệt kê các rủi ro tiềm ẩn trong hoạt động của mình. Rủi ro có thể được phân loại thành các loại khác nhau, như rủi ro tài chính, rủi ro về môi trường, rủi ro về hợp đồng, v.v. Quá trình này yêu cầu sự phân tích kỹ lưỡng và đánh giá cẩn thận của các yếu tố có thể gây ra rủi ro.

2. Đánh giá rủi ro:

Tiếp theo, tổ chức cần đánh giá mức độ và tầm quan trọng của các rủi ro đã xác định. Điều này bao gồm việc ước lượng xác suất xảy ra và tác động của từng rủi ro. Các công cụ và phương pháp đánh giá rủi ro thông thường bao gồm phân tích định lượng, phân tích tương đối và phân tích chuyên gia.

3. Xác định biện pháp quản lý rủi ro:

Sau khi đánh giá rủi ro, tổ chức cần xác định các biện pháp quản lý rủi ro. Điều này bao gồm xác định các chiến lược và hành động cụ thể để giảm thiểu tác động của rủi ro hoặc tận dụng cơ hội từ rủi ro. Biện pháp quản lý rủi ro có thể bao gồm việc áp dụng các biện pháp phòng ngừa, chuyển giao rủi ro, đảm bảo, tái bảo hiểm, và việc thiết lập quy trình kiểm soát nội bộ.

4. Triển khai và thực hiện biện pháp quản lý rủi ro:

Sau khi xác định các biện pháp quản lý rủi ro, tổ chức cần triển khai và thực hiện chúng. Điều này bao gồm việc áp dụng các chính sách, quy trình và quy định, đào tạo nhân viên, xây dựng hệ thống theo dõi và báo cáo rủi ro, và thiết lập cơ chế phản hồi và khắc phục khi rủi ro xảy ra.

5. Đánh giá và theo dõi hiệu quả:

Quản trị rủi ro là một quá trình liên tục và cần được đánh giá và theo dõi hiệu quả. Tổ chức nên xác định các chỉ số và tiêu chí đo lường để đánh giá hiệu quả của biện pháp quản lý rủi ro và theo dõi sự thay đổi của các rủi ro. Các báo cáo và đánh giá định kỳ về quản lý rủi ro nên được thực hiện để giám sát và cải thiện quy trình quản trị rủi ro.

6. Điều chỉnh và cải tiến:

Dựa trên kết quả đánh giá và theo dõi, tổ chức nên điều chỉnh và cải tiến quy trình quản trị rủi ro. Điều này có thể bao gồm việc thay đổi các biện pháp quản lý rủi ro hiện có, nâng cấp hệ thống quản lý rủi ro, hoặc thực hiện các biện pháp khắc phục và cải thiện dựa trên các bài học đã học được từ quá trình quản trị rủi ro trước đó.

Tìm hiểu thêm: Làm thế nào để quản lý tài chính doanh nghiệp hiệu quả

Hình 4: 6 quy trình quản lý rủi ro

Trên đây là một số quy trình để doanh nghiệp có thể quản lý rủi ro cũng như là những lợi ích và các thách thức mà các doanh ngiệp có thể gặp phải hãy tìm hiểu thêm xem những nguyên nhân nào có thể gấy ra rủi ro cho chính doanh nghiệp của bạn. Hy vọng bài viết này sẽ đem đến lại lại các lợi ích cho bạn.