Hợp đồng thương mại là gì? 6 loại hợp đồng thương mại phổ biến

Tác giả: Tường Vy
Ngày đăng: 06/06/2024

 Trong bài viết hôm nay, Ontax sẽ đem đến cho bạn về hợp đồng thương mại là gì? 6 loại hợp đồng thương mại phổ biến thường gặp nhất để bạn có thể hiểu rõ hơn về các loại hợp đồng này cũng như là các trường hợp được miễn.

Hợp đồng thương mại là gì? 6 loại hợp đồng thương mại phổ biến

Hợp đồng thương mại là gì? 6 loại hợp đồng thương mại phổ biến

Hình 1: Hợp đồng thương mại là gì? 6 loại hợp đồng thương mại phổ biến

Khái niệm hợp đồng thương mại 

Hợp đồng thương mại là một loại hình hợp đồng được ký kết giữa các bên trong quan hệ thương mại, nhằm xác lập, điều chỉnh và chấm dứt các quyền và nghĩa vụ của các bên liên quan đến hoạt động kinh doanh, buôn bán hàng hóa, dịch vụ.

Theo Khoản 1, 2, 3 Điều 3 Luật Thương mại 2005:

“Hợp đồng thương mại được hiểu là giao kết giữa thương nhân với thương nhân hay thương nhân với các bên có liên quan nhằm xác lập, sửa đổi hoặc chấm dứt quyền lợi, nghĩa vụ giữa các bên tham gia hoạt động thương mại, cụ thể là:

– Hoạt động nhằm mục đích sinh lợi, bao gồm buôn bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ, quảng cáo, xúc tiến thương mại và các hoạt động nhằm mục đích sinh lợi khác.

– Hàng hoá bao gồm:

+ Tất cả các loại động sản, kể cả động sản hình thành trong tương lai;

+ Những vật gắn liền với đất đai.

– Thói quen trong hoạt động thương mại là quy tắc xử sự có nội dung rõ ràng được hình thành và lặp lại nhiều lần trong một thời gian dài giữa các bên, được các bên mặc nhiên thừa nhận để xác định quyền và nghĩa vụ của các bên trong hợp đồng thương mại.”

Tìm hiểu bài viết: Giấy phép kinh doanh là gì? các thủ tục để được cấp giấy phép kinh doanh mà doanh nghiệp phải biết đến.

 Đặc điểm của hợp đồng thương mại

1. Chủ thể: Các bên tham gia hợp đồng thường là các doanh nghiệp, tổ chức kinh tế, cá nhân kinh doanh.

2. Mục đích: Nhằm mục đích mua bán, trao đổi hàng hóa, dịch vụ trong hoạt động kinh doanh thương mại.

3. Nội dung: Bao gồm các điều khoản về đối tượng hợp đồng, giá cả, thời hạn, quyền và nghĩa vụ của các bên, phương thức thanh toán, giao nhận, bảo hành, chấm dứt hợp đồng.

4. Hình thức: Có thể bằng văn bản, bằng lời nói hoặc hình thức khác theo thỏa thuận của các bên.

5. Hiệu lực: Hợp đồng thương mại chỉ có hiệu lực khi được các bên ký kết và thực hiện đúng các điều khoản đã thỏa thuận.

Hợp đồng thương mại giúp các bên xác định rõ quyền và nghĩa vụ, tránh tranh chấp và đảm bảo quyền lợi của các bên trong quan hệ kinh doanh.

Hình 2: Đặc điểm của hợp đồng thương mại

Hợp đồng thương mại bao gồm những loại nào?

Theo Luật Thương mại 2015, hợp đồng thương mại bao gồm các hình thức sau:

Hợp đồng thương mại bao gồm nhiều loại khác nhau, tùy thuộc vào đối tượng giao dịch và nhu cầu của các bên. Một số loại hợp đồng thương mại phổ biến bao gồm:

1. Hợp đồng mua bán hàng hóa: Là hợp đồng giữa người mua và người bán về việc chuyển giao quyền sở hữu và giao nhận hàng hóa, bao gồm các điều khoản về giá cả, phương thức thanh toán, vận chuyển, giao nhận, bảo hành, chấm dứt hợp đồng, etc.

2. Hợp đồng cung cấp dịch vụ: Là hợp đồng giữa người cung cấp dịch vụ và người nhận dịch vụ, xác lập quyền và nghĩa vụ của các bên liên quan đến việc cung ứng một dịch vụ cụ thể.

3. Hợp đồng đại lý, ủy quyền: Là hợp đồng ủy quyền cho một bên (đại lý) thực hiện các hoạt động kinh doanh, ký kết hợp đồng thay cho bên ủy quyền.

4. Hợp đồng nhượng quyền thương mại: Là hợp đồng cho phép một bên sử dụng nhãn hiệu, công nghệ, mô hình kinh doanh của bên kia để kinh doanh.

5. Hợp đồng hợp tác kinh doanh: Là hợp đồng về việc các bên cùng đầu tư, quản lý, chia lợi nhuận để thực hiện một dự án kinh doanh chung.

6. Các loại hợp đồng khác như hợp đồng chuyển giao công nghệ, hợp đồng thuê tài sản, hợp đồng tín dụng thương mại,…

Mỗi loại hợp đồng đều có những đặc thù riêng và được điều chỉnh bởi các quy định pháp luật tương ứng.

Tham khảo thêm: Từ A Đến Z Thủ Tục Đăng Ký Kinh Doanh Cho Doanh Nghiệp Mới

Hợp đồng thương mại hoạt động dựa trên các nguyên tắc nào?

Theo Luật Thương mại 2015 của Việt Nam, các nguyên tắc hoạt động của hợp đồng thương mại bao gồm:

1. Nguyên tắc tự do ký kết hợp đồng:

   – Các bên được tự do lựa chọn đối tác, hình thức và nội dung của hợp đồng.

   – Các bên tự thỏa thuận và không bị ép buộc khi ký kết hợp đồng.

2. Nguyên tắc bình đẳng, công bằng:

   – Các bên có quyền và nghĩa vụ ngang nhau, không có sự lệ thuộc hay kém hơn nhau.

   – Các điều kiện giao dịch phải công bằng, không có sự phân biệt đối xử.

3. Nguyên tắc thiện chí, trung thực:

   – Các bên phải thực hiện hợp đồng một cách trung thực, không gian lận, lừa dối.

   – Các bên phải tuân thủ các cam kết, không lợi dụng hợp đồng để trục lợi.

4. Nguyên tắc bồi thường thiệt hại:

   – Nếu một bên vi phạm hợp đồng, gây thiệt hại cho bên kia, thì phải bồi thường.

   – Mức bồi thường phải tương xứng với thiệt hại thực tế.

5. Nguyên tắc tôn trọng pháp luật:

   – Hợp đồng phải tuân thủ các quy định của pháp luật thương mại.

   – Các điều khoản trong hợp đồng không được trái với pháp luật.

Việc tuân thủ các nguyên tắc này sẽ đảm bảo tính hiệu lực, công bằng và minh bạch của hợp đồng thương mại, cũng như bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên.

Hợp đồng thương mại hoạt động dựa trên các nguyên tắc nào?

Hình 3: Hợp đồng thương mại hoạt động dựa trên các nguyên tắc

Trường hợp nào được miễn trách nhiệm khi vi phạm hợp đồng thương mại

Theo quy định tại Điều 294 Luật Thương mại 2005, bên vi phạm hợp đồng thương mại được miễn trách nhiệm trong các trường hợp sau đây:

– Xảy ra trường hợp miễn trách nhiệm mà các bên đã thoả thuận.

– Xảy ra sự kiện bất khả kháng.

– Hành vi vi phạm của một bên hoàn toàn do lỗi của bên kia.

– Hành vi vi phạm của một bên do thực hiện quyết định của cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền mà các bên không thể biết được vào thời điểm giao kết hợp đồng.

Trong đó, sự kiện bất khả kháng là sự kiện xảy ra một cách khách quan không thể lường trước được và không thể khắc phục được mặc dù đã áp dụng mọi biện pháp cần thiết và khả năng cho phép (căn cứ khoản 1 Điều 156 Bộ luật Dân sự 2015). Ví dụ: sự cố cháy nổ, thiên tai không dự báo trước,…

Trường hợp nào được miễn trách nhiệm khi vi phạm hợp đồng thương mại

Hình 4: Trường hợp nào được miễn trách nhiệm khi vi phạm hợp đồng thương mại

Hiểu rõ và nắm vững các loại hợp đồng thương mại là rất cần thiết đối với các doanh nghiệp và cá nhân tham gia vào hoạt động kinh doanh và giao dịch thương mại. Việc xây dựng và quản lý các hợp đồng thương mại một cách hiệu quả sẽ góp phần quan trọng vào sự thành công và phát triển bền vững của các tổ chức và cá nhân.

Tham khảo thêm : 3 Quy trình thành lập doanh nghiệp – Khởi đầu cho sự thành công